بتن سبک یا بتن متخلخل
جدید علاوه برآن که اس تحکام و پایداری لازم را دارد در مقابل هرگونه آسیب
وعوامل خارجی دار است و عایق مناسبی برای گرما و سرما و صدا ست و نسبت به مصالح
دیگر بسیار ارزان تر تهیه می گردد.
این امتیازات ویزه ای نسبت به دیگر مصالح دارد از جمله اینکه عایق مناسب حرارتی و
صداست در برابر فشار مقاوم است و با ابزار معمولی به آسانی بریده می شود و می توان آن
را تراشیده یا تغیرشکل داد.
بتن سبک یا متخلخل در سال 1924 میلادی برای اولین بار توسط یک آرشیتک ت سوئدی
ویا (YTONG) اختراع گردید این محلول هم اکنون در اروپا بتن سبک تحت نامهای
عرضه می شود و بعلت سبکی و استحکام دارای مقاومت بالا در برابر زلزله ( HEBLEX)
است در مو قعیت کنونی بتن سبک وهبلکس بهترین محصول برای ساخت ساختمانهای
کوچک مسکونی ، تجاری و خدماتی و کشاورزی در مناطق زازله خیر می باشد.
هبلکس مخلوطی از سیلیس و سیمان و آهک و پودر آلومینیم که در حرارت 200 در جه
سانتی گراد ساخته و با فشار 12 اتمسفر در اتوکلاوها پخ ته و به قطعاتی مناسب ساختمانی
بریده می شود.
روند تولید بتن سبک
سیلیس از مهمترین مواد اولیه کارخانجات تولید بنای سبک برای هبلکس از معادن داخ
کشور تهیه می شود و آهک نیز به صورت فرآوری شده پخته به داخل کارخانه حمل می
شود . در خط تولید بتن سبک یا هبل کس سه سیلوی نگهداری مواد اولیه وجود دارد که
1سیلوی سیلیس 2 سیلوی سیمان 3 سیلوی آهک که مواد اولیه پس از از نگهداری بتدریج
وارد خط تولید می گردد سیلیس ،آهک و سیمان توسط الواتورهای مخصوص از زیر سطح
زیر سیلوها وارد آنها شده و در مدت زمانی مخصوص وارد خط تولید می شود. در نخستین
مرحله از تولید بتن سبک مواد اولیه شامل سیلیس و آب در آسیاب شماره یک به صورت
دوغاب یا گل در آورده می شود ود رآسیاب شماره 2 مواد مورد مصرف سیلیس و آهک به
صورت خشک پس از توزین مصرف می شود ود واقعه دو آسیاب در این مرحله وجود دارد
.آسیاب شماره یک یا آسیاب مواد تر و آسیاب شماره دو یا مواد خشک که پس از مخلوط
شدن و فرآوری مواد به محل قالب ریزی انتقال داده می شود پیش از آن که مواد به قسمت
قالب ریزی انتقال یابد به دقت توزین شده و در میکسرهای مخصوص در مدت زمان لازم
مشخص مخلوط می شوند در این بخش سه س یلوی مواد اولیه وجود دارد که توزین مواد
اولیه ونهایی در آنها انجام می شود هر سه نوع شامل آهک و سیمان و سیلیس در این وارد
آسیابهای خشک و تر می شوند مرحلهء بعدی کار قالب ریزی که مواد مخلوط شده در
داخل قالبهایی تقریبا 3 متر مکعب گنجایش دارند ریخته می شوندمخلو طی متناسب از
سیلیس و آهک و سیمان و آب که با شیوه ای هماهنگ در میکسر ها عمل آوری
شده . نیمی از حجم قالبها را پر میکنند. این مواد پس از فعل انفعالات شیمیای ودر
زمانی مشخص به صورت قالبهایمورد نظر در می آیند این در حدود 3,5 ساعت به درازا می
انجامد اینکه به آن زمان رسیده است که قالبها را به خط ریختگری انتقال دهند این قالبها
بوسیله ء شیلتر به خط ریختگری کارخانه برده شده تا این مرحله از کار انجام شود . قالبهای
تولید ی را با مازوت اندود می کنند تا در مرحلهء ریختگری چسبندگی ایجاد نشود به دلیل
فعل انفعالات شیمیایی در مرحلهء قالب ریزی مواد اولیه حرارتی در حدود 70 درجه سانتی
گراد تولید می کنند میزان حرارت موجود و آمادگی قالبها برای خط برش توسط متخصصین
کارخانه اندازه گیری می شود تا پس از اعلام آمادگی به خط برش انتقال داده شود بعلت
تغییراتی که می تواند در مواد اولیه رخ ده د این مواد پیش از ورود به خط تولید نیز بنا به
کیفیتی که قالبها دارند تحت آزمایش و کنترل کیفی قرار می گیرند در این بخش از کارخانه
سطح خارجی قالبها برداشته می شود تا یک سطح هموار و مشخص از تمام قالبها نمایان
شود در این قسمت بدنهء قالبها جدا شده واگنها جدا م ی شوندو آنها به بخش برش انتقال
داده می شوند . در این مرحله پس از قالبها ابتدا برشها ی عرضی از قالبها داده می شود و
سپس برشهای طولی داده می شوند اندازهء برشهای عرضی و طولی بستگ ی به بازار و
تقاضای مشتریان دارد و اندازهء آنها تنظیم است پس از مرحلهء برش قالبها برروی واگنهای
مخصوص قرار می گیرند تا به بخش بعدی که مرحله ء پخت قالبهاست انتقال یابد قالبها ی
هبلکس در مرحله ء پخت وارد اتو کلاوها می شوند و به مدت 13,5 ساعت در حرارت
200 درجه سانتی گراد و با فشار 12 اتمسفر پخته و عمل آورده می شوند اکنون قالبها ی
بعد از 13,5 ساعت در تو کلاوها و پخت کامل به بخش بار انداز محصولات می رود و
آمدهء تحویل می شود و به تدریج وارد بازار مصرف می گردد.
عمده خواص بتن سبک ( هبلکس ) به شرح ذیل است
وزن مخصوص :
مقاومت فشاری : 30 تا 35 کیلوگرم بر سا نتیمتر مربع با امکان افزایش آن بر حساب نیاز
مصرف کننده .
کار کردن با بتن سبک ( هبلکس ) بسیار آسان است ، مثلاً به راحتی می توان آن را اره
نموده یا میخ در آن کوبید و یا جای پریز یا کانال عبور سیم برق و لوله آب را در آن به
وجود آورد . علاوه بر این بتن سبک در مقابل آتش بسیار مقاوم است و کلیه شرایط سلامت
محیط زیست را دارا می باشد.
با توجه به آیین نامه جدید محاسبه ایمنی ساختمان ها در برابر زلزله ، بکارگیری مصالح
سبک وزن راه حل مناسب و با صرفه در جهت افزایش ایمنی ساختمان می باشد و بلوک
های بتن سبک ( هبلکس ) تأمین کننده این مزیت فنّی است .
یک متر مکعب بلوک هبلکس حدود 600 کیلوگرم وزن دارد که برابر 866 عدد آجر به وزن
1750 کیلوگرم می باشد .
60 هبلکس مطابق با 46 عدد آجر است ، در *25* به عبارت دیگر یک عدد بلوک 20
حالیکه وزن آن برابر وزن 10 عدد آجر بوده و یک کارگر به راحتی می تواند آنرا حمل
نماید و سریعاً نیز نصب می گردد .
در ضمن ملات مصرفی برابر 25 % ملات مورد نیاز برای اجرای همان دیوار با آجر بوده و به
درصد سیمان کمتری نیز دز ملات نیاز دارد . به عنوان مثال چنانچه برای اجرای یک دیوار با
آجر به یک صد کیلوگرم سیمان نیاز باشد همان دیوار در صورت استفاده از بلوک های
هبلکس 15 کیلوگرم سیمان مصرف می کند .
هبلکس = عایق گرما ، سرما ، صدا و مقاوم در برابر زلزله و ...
هبلکس = صرفه جویی در آهن یا آرماتور ، زمان اجرا ، ملات مصرفی ، دستمزد و
هبلکس = چسبندگی قابل توجه با ملات سیمان و ماسه و گچ و خاک به موجب گواهی وزارت مسکن و شهر سازی .
مزایای فنّی :
سبکی وزن باعث اقتصادی شدن ساختمان به جهت کم شدن مصرف مصالح سازه ای همانند
تیرآهن و بتن سنگین در اسکلت ساختمان می شود .پایین بودن ضریب انتقال حرارت باعث
کم شدن حجم تاسیسات و کم شدن مصرف سوخت درساختمان می شود
سبکی وزن کلی ساختمان باعث کم شدن ریسک خرابی ساختمان در اثر امواج
زلزله می شود چرا که کمانش سازه ای دراثرارتعاشات در بارهای جانبی با وزن
ساختمان نسبت مستقیم دارند . همچنین در اثر تخریب احتمالی ساختمان و کم شدن وزن
آوارفروریخته باعث کم شدن تلفات میشود.
1 کاهش می / 1 تا 4 / هزینه اجرا ( بنایی ) ساختمان به دلیل بزرگی و سبکی ابعاد بلوکها 3
یابد.
هزینه مصرف مواد اولیه در ملات اتصال دهنده ردیف بلوکها و ملات پلاستر اولیه و نهایی
دیوارها کاهش می یابد.
عموما به دلیل داشتن بافت متخلخل و توپر کارهایی مانند اره کردن ، میخ کوبی ،شیارزنی در
آنها به راحتی انجام می شود.
مقاومت در برابر آتش ، یخ زدگی ، دیرپایی ، عا یق صدایی بتن های سبک در بین مصالح
ساختمانی منحصربه فرد است.
مزایای اجرائی
با توجه به ابعاد و سبکی و راحتی نصب بلوک های هبلکس در همه ضخامت ها ، سرعت
اجرا ی هبلکس نسبت به سایر مصالح به 3 برابر بالغ می گردد .
مزایای اقتصادی
پروژه های ساختمانی با استفاده از بلوک های هبلکس با در نظر گرفتن سرعت اجرا ، به
دستمزد کمتری احتیاج دارد و همچنین استفاده از هبلکس به سبب مصرف ملات کمتر و نیز
کاهش بارهای وارده به سازه به دلیل وزن کم دیوار ها که موجب کاهش ابعاد سازه می شود
، صرفه جویی قابل ملاحظه ای را در هزینه مصالح مصرفی موجب می گردد .
به علاوه در مقایسه میان مصالح سنتی و هبلکس اقلام زیر نیز ارقام توجه ای را تشکیل می
دهند :
سرعت زیاد آجر چینی با هبلکس ، سرعت زیاد کارهای تأسیساتی ، کاهش مقاطع
ساختمانی به هنگام محاسبه و صرفه جویی قابل ملاحظه در سازه های فلزی و ب تنی . به
علاوه استفاده از هبلکس موجب صرفه جویی چشمگیری در انرژی برای سرمایش و
گرمایش ساختمان بعد از احداث می شود .همچنین ضایعات هبلکس کلّا به عنوان پوکه
مورد استفاده قرار می گیرد در حالیکه ضایعات زیاد آجر عملاً بلا استفاده می ماند .
دستورات العمل اجرایی
1 ) کادر اجرایی :
کارکردن با هبلکس نیاز به تخصص خاصی ندارد با توجه به ابعاد و سهولت کار با هبلکس ،
سرعت اجرا نیز نسبت به آجر نیز نسبت به آجر سفال تا دو الی سه برابر افزایش می یابد .2 ) ملات مورد نیاز :
همان ماسه و سیمان می باشد و با توجه اینکه بلوک های هبلکس یک نوع بتن سبک می
باشد و هم گونی کاملی با ملات ماسه سیمان دارد می توان نسبت ترکیب را به پنج یا شش
به یک تبدیل و در مصرف سیمان صرفه جویی بیشتری نمود ، در مواردی که تیغه بندی
های مورد اجرا با آب و رطوبت سر کاری نداشته باشند ( مثل دیوار اتاق خواب ، کار، ...)
می توان از ملات گچ و خاک ( به لحاظ صرفه جویی اقتصادی ) نیز استفاده نمود .
3 ) جذب آب :
با توجه به ابعاد و متخلخل بودن بلوک های هبلکس ، نم و رطوبت توسط این بلوک
ها منتقل نمی شود . در عین این که این بلوک ها نم و رطوبت را نسبت به مصالح
مشابه جذب می کند ، لذا در زمان استفاده از این بلوک باید نکات زیر را رعایت نمود
اولاً : قبل از اجرا بلوک ها باید کاملاً خیس نمود .
ثانیاً : ملات مصرفی را نیز باید با رقّت بیشتری تهیه نمود .
ثالثاً : بعد از اجرا در صورت امکان به دیوارها آب داده شود .
4 ) اندود گچ و خاک :
با توجه به سطح صاف و صیقلی هبلکس نسبت به سایر مصالح در صورت اجرای صحیح
دیوار ها به اندودی بیش از 1 الی 2 سانتیمتر نیاز نخواهد بود
هر متر مکعب حدود 600 کیلوگرم .
